Silnik samochodowy nie mógłby funkcjonować bez odpowiednio dobranego oleju. Brak smarowania sąsiadujących ze sobą elementów jednostki napędowej doprowadziłby do zatarć i innych poważnych uszkodzeń. Tak samo w przypadku kompresorów olejowych – sprężarka może działać efektywnie przez długi czas, jeśli zapewnimy jej odpowiednią konserwację w postaci oleju. W dzisiejszym artykule odpowiadamy więc na pytanie: jaki olej do kompresorów będzie najlepszy?
Funkcje oleju do sprężarek tłokowych i śrubowych
Zarówno olej do kompresora tłokowego, jak i śrubowego pełni ważną funkcję w prawidłowej pracy sprężarek. W dłuższej perspektywie przedłuża ich żywotność, konserwuje poszczególne elementy, ogranicza usterki i wydatki związane z ich naprawą. Ponadto istotnie zwiększa wydajność urządzeń i pozwala na efektywniejsze sprężanie powietrza. Dzięki powyższym zaletom kompresory olejowe mogą działać w trybie ciągłym, ponieważ ich praca jest stale wspierana przez środek smarny, który zmniejsza siłę tarcia.
Smarowanie to jednak nie jedyna rola oleju do kompresorów. Substancja ta odpowiada także za odprowadzanie ciepła, czyli chłodzenie sprężarki. Urządzenie jest bowiem narażone na pracę w wysokiej temperaturze, która podnosi się pod wpływem procesu sprężania powietrza. Zbyt wysoka temperatura w obrębie urządzenia pozbawionego odpowiedniego oleju może negatywnie wpłynąć na jakość powietrza w sprężarce.
Żeby uzyskać wszystkie wymienione wyżej efekty, należy wybrać odpowiedni olej do kompresorów. W przeciwnym wypadku łożyska sprężarki będą się szybko zużywać, co poskutkuje większymi i częstszymi wydatkami na naprawy. Wybór oleju dostosowanego do specyfiki działania konkretnego typu sprężarek jest więc kluczowy dla opłacalnego korzystania z kompresora. Sprężarki olejowe są wykorzystywane w wielu wymagających branżach i w trudnych środowiskach, dlatego olej powinien spełniać odpowiednie standardy.
Jaki olej do kompresora – obowiązujące normy
Zarówno olej do kompresora śrubowego, jak i tłokowego muszą posiadać odpowiednie parametry, określone przez obowiązujące normy. Sprawdzając, czy mieszczą się w poniższych zakresach, upewnisz się, że produkt jest przeznaczony do sprężarek:
- temperatura samozapłonu – powyżej 350°C (im wyższa temperatura samozapłonu tym lepiej – mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia pożaru wskutek nagłego podniesienia temperatury podczas pracy urządzenia);
- temperatura zapłonu – od 100 do 110°C, powinna być wyższa o 40 – 50°C od najwyższej temperatury występującej w układzie (im wyższa tym lepiej – obniża ryzyko wystąpienia pożaru na skutek czynników zewnętrznych);
- zawartość popiołu – poniżej 14% (zbyt duża zawartość zanieczyszczeń pogarsza właściwości smarne oleju, może skrócić jego żywotność, a także zmienić temperaturę zapłonu);
- zawartość siarki – poniżej 3% (tak jak popiół negatywnie wpływa na kondycję oleju i sprężarki);
- wilgotność – poniżej 1,5% (woda w układzie wiąże się z ryzykiem korozji oraz pogarsza właściwości oleju – emulsja przykleja się do materiału).
Olej do kompresorów – lepkość i gęstość
Jak zostało opisane powyżej, od tego, jaki olej do kompresora wybierzemy, zależy poprawne działanie urządzenia oraz całej instalacji sprężonego powietrza. Po pierwsze należy zwrócić uwagę na parametr lepkości. Im wyższy wskaźnik lepkości w maksymalnej pracy, tym większą odporność na różne temperatury robocze ma olej do sprężarki. Wysoka lepkość to ochrona części trących, lepsze uszczelnienie, szybki start, równomierne rozprowadzanie oleju. Producenci podają lepkość oleju do sprężarek zazwyczaj dla dwóch temperatur – 40 i 100°C.
Olej do sprężarki musi mieć też odpowiednią gęstość, która jest określana w kg/m3 dla temperatury 15°C. Olej do sprężarek śrubowych powinien mieć gęstość w granicach od 860 do 890 kg/m3. Przekroczenie tej wartości może skutkować problemami z rozprowadzaniem oleju w układzie.
Podstawowym źródłem wiedzy o tym, jaki olej do kompresora wybrać, są zalecenia producenta sprężarki. Znajdują się w instrukcji obsługi urządzenia. Co ważne, można stosować inny produkt, niż ten, który pierwotnie znajdował się w kompresorze, jednak jego parametry muszą być w pełni zgodne z poprzednikiem.
Olej do sprężarki – mineralny czy syntetyczny?
Oleje do sprężarek dzielą się na dwa główne typy: syntetyczne i mineralne. Każdy rodzaj ma wady i zalety, dlatego zastanawiając się, jaki olej do kompresora wybrać, warto przeanalizować obie opcje.
1. Oleje mineralne
Ważną zaletą mineralnych olejów do sprężarek jest ich cena – sporo niższa niż w przypadku oleju syntetycznego. Produkt ten sprawdzi się w umiarkowanych warunkach pracy, kiedy otoczenie sprężarki nie jest zbyt wymagające. Niestety bardzo wysokie ciśnienie i temperatura jest powodem częstszej konieczności jego wymiany – średnio co 2000 – 3000 h.
Oleje syntetyczne
Wyższa cena towarzyszy w tym przypadku dużo lepszym właściwościom. Syntetyczny olej do kompresorów nie zmienia swoich właściwości pod wpływem podwyższonej temperatury, wzmożonego ciśnienia, wilgoci czy tlenu. Ulega starzeniu znacznie wolniej niż olej mineralny i nie jest podatny na powstawanie osadów. Charakteryzuje się dużą stabilnością, dzięki czemu jest wykorzystywany w wielu wymagających gałęziach przemysłu, gdzie układ sprężonego powietrza musi pracować bardzo wydajnie. Ponadto produkty syntetyczne zapewniają lepszą odporność na skrajne temperatury. Żywotność tego oleju jest również wydłużona, najczęściej wymienia się go co 9000 h lub raz na dwa lata.
Wybór pomiędzy olejem mineralnym i syntetycznym nie należy do najprostszych, dlatego w przypadku wątpliwości warto skontaktować się AlmiAir – oficjalnego przedstawiciela najwyższej jakości sprężarek ALMiG.
Jakiego oleju nie wlewać do sprężarki?
Niestety zdarzają się sytuacje, w których na pytanie, jaki olej do kompresora wybrać, słyszymy odpowiedź: silnikowy. Nic bardziej mylnego – olej samochodowy nie spełnia standardów odpowiednich dla kompresorów i może doprowadzić do awarii lub zniszczenia urządzenia. Silnik samochodu nie pracuje w takim trybie, jak kompresor olejowy, czyli cały czas, więc olej silnikowy nie może spełnić wymagań sprężarki. Jego skład nie jest przystosowany do kompresora i może skutkować szybkim nagromadzeniem się zanieczyszczeń w układzie.
Olej do kompresorów – wskazówki dotyczące wymiany
Poniżej przedstawiamy kilka dodatkowych informacji na temat olejów do kompresorów i ich wymiany.
- Olej w sprężarce należy wymieniać minimum raz w roku lub po przekroczeniu liczby godzin pracy podanych w instrukcji obsługi urządzenia. Jest to szczególnie ważne przy intensywnej eksploatacji kompresora. Częstotliwość wymiany jest też określana podczas serwisu sprężarek.
- Jeśli stosujemy olej do kompresora tłokowego, który nie ma układu smarowania, warto przekroczyć nieco miarkę na ściance przy nalewaniu. W ten sposób zapewnimy smarowanie całemu układowi.
- Najlepiej kontrolować stan oleju w kompresorze przed każdym użyciem i systematycznie go uzupełniać – unikniemy zatarcia sprężarki.
- Zawsze wybierajmy olej do kompresorów zgodny z zaleceniami producenta sprężarki – znajdziesz je w instrukcji obsługi.
- Pierwsza samodzielna wymiana oleju powinna być poprzedzona konsultacją z osobą, która ma w tym zakresie doświadczenie – najlepiej już na etapie wybierania produktu.
- Przed wymianą powinno się włączyć na trochę kompresor, żeby olej się rozgrzał. Dzięki temu łatwo wypłynie ze zbiornika.
- Zużyty olej do sprężarki jest odpadem niebezpiecznym – należy oddać go firmie zajmującej się jego utylizacją.
FAQ:
Jaki wybrać olej do kompresora?
Olej do kompresora powinien być przede wszystkim zgodny z zaleceniami producenta zawartymi w instrukcji obsługi urządzenia. Stosuje się typowe produkty przeznaczone do kompresorów, a nie np. do silników samochodowych.
Jaki olej do sprężarki jest lepszy – syntetyczny czy mineralny?
Oleje syntetyczne są dostosowane do dużo bardziej wymagającego środowiska pracy sprężarki. Oleje mineralne są tańsze, ale wchodzą w reakcje z tlenem i wilgocią, szybko się starzeją i nie są odpowiednie do pracy w cięższych warunkach.
Co ile wymieniać olej do sprężarki?
Wymiana powinna nastąpić raz do roku lub po przepracowaniu liczby godzin określonej w instrukcji obsługi kompresora.