Używane synonimicznie terminy kompresor i sprężarka mogą tak naprawdę różnić się znaczeniem – nie każda sprężarka jest kompresorem, ale każdy kompresor jest sprężarką. Oba rodzaje urządzeń mają wspólną funkcję – zwiększają ciśnienie powietrza, czyli je sprężają. W dzisiejszym artykule przedstawiamy podobieństwa i różnice między nimi oraz odpowiadamy na pytanie: kompresor czy sprężarka – jak wybrać odpowiednie urządzenie?
Kompresor a sprężarka – nie każda sprężarka jest kompresorem
Dwa najważniejsze zadania sprężarek to uzyskiwanie wysokiego ciśnienia sprężonego gazu oraz wymuszanie jego przepływu. Urządzenia te dzielimy na trzy główne kategorie:
1. Dmuchawy – używa się ich w sytuacjach, gdy niewielki stopień sprężania ma iść w parze z dużą wydajnością powietrza. Sprężają więc gaz do względnie niskich ciśnień, tak żeby mógł przepłynąć przez sieć przewodów i uwzględnionych w niej urządzeń. W zależności od specyfiki działania dzieli się je na dmuchawy Roots, bocznokanałowe, membranowe i promieniowe (odśrodkowe).
Ich zastosowania to m.in.:
- transport pneumatyczny substancji sypkich w różnych gałęziach przemysłu,
- napowietrzanie zbiorników (np. hodowlanych lub w oczyszczalniach ścieków),
- uzdatnianie wody pitnej poprzez mycie filtrów,
- wytwarzanie powietrza nadmuchowego oraz chłodzącego,
- suszenie i pakowanie próżniowe w przemyśle spożywczym.
2. Wentylatory – sprężają gaz do większych ciśnień niż dmuchawy. Dzieli się je głównie na dwa typy ze względu na kierunek przepływu czynnika – wentylatory odśrodkowe (promieniowe) i osiowe.
Przykładowe zastosowania wentylatorów to:
- wentylacja,
- układy odpylające i nadmuchowe,
- transport czynnika na duże odległości,
- przemysł elektroniczny (wentylatory komputerowe).
3. Kompresory powietrza – jak widać, kompresor to jeden z trzech rodzajów sprężarek, dlatego nazywanie każdej z nich kompresorem jest błędne. Urządzenie to daje największe możliwości w kwestii podnoszenia ciśnienia gazu, dzięki czemu znajduje zastosowanie zarówno w przydomowych warsztatach, jak i w licznych gałęziach przemysłu. Sprężone powietrze generowane przez kompresor może zasilać wiele różnych urządzeń i maszyn.
Kompresor a sprężarka – zastosowania obu urządzeń
Sprężarki są wobec kompresorów terminem nadrzędnym, dlatego mają o wiele więcej zastosowań. W zależności od zakładu i wykorzystania można je spotkać w postaci mobilnych urządzeń lub stacjonarnych stacji. Mogą też być częściami innych maszyn, np. chłodziarek czy turbin gazowych. Sprężarka podnosi ciśnienie gazu po to, by mógł uczestniczyć w różnych procesach technologicznych – sprężone powietrze jest bowiem wydajnym nośnikiem energii. Można znaleźć ją m.in. w domowych urządzeniach, np. suszarce, odkurzaczu czy chłodziarce, a także w samochodach i innych pojazdach.
Urządzenia do kompresowania powietrza dzielą się na dwa główne rodzaje: sprężarki wyporowe (śrubowe, membranowe, tłokowe, spiralne lub łopatkowe) oraz sprężarki przepływowe (wirowe, promieniowe, osiowe lub diagonalne).
Zastosowanie kompresorów
Nie sposób wymienić wszystkie zastosowania kompresora. Dzięki dużym wartościom ciśnienia, do którego można sprężyć powietrze kompresorem, wykorzystuje się go w licznych branżach do wielu różnych zadań. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, by kupić kompresor na użytek domowego majsterkowania. Od mocy i wydajności urządzenia będą zależeć możliwości jego wykorzystania.
Oto kilka istotnych zastosowań kompresorów:
- prace w warsztatach wulkanicznych i samochodowych,
- pompowanie kół samochodowych, rowerowych, materaców czy basenów,
- czyszczenie urządzeń,
- napędzanie narzędzi pneumatycznych – wkrętarek, kluczy, pistoletów, szlifierek, wiertarek udarowych, młotów pneumatycznych itp.,
- malowanie ciśnieniowe,
- pompowanie butli z tlenem dla płetwonurków,
- pompowanie poduszek powietrznych,
- klimatyzacja w aucie,
- zwiększanie mocy silnika,
- oczyszczanie strumieniowe,
- zasilanie systemów produkcyjnych,
- przetwórstwo żywności.
Przemysł spożywczy, farmaceutyczny, papierniczy, hutniczy, lotniczy, morski, petrochemiczny czy metalurgiczny to tylko niektóre dziedziny, które nie mogłyby dziś efektywnie funkcjonować bez nowoczesnych, wydajnych kompresorów. W wielu przypadkach na terenie zakładu przemysłowego montuje się stację sprężonego powietrza, którą tworzy kompresor połączony z osuszaczem, odpowiednio dużym zbiornikiem i zestawem filtrów. Taka instalacja umożliwia generowanie sprężonego powietrza o odpowiednio wysokiej jakości.
Kompresory olejowe i bezolejowe
Dwa główne rodzaje kompresorów to olejowe i bezolejowe. Typ kompresora determinuje zasób jego zastosowań.
Kompresor olejowy
Kompresory olejowe posiadają wtrysk oleju, który służy do oczyszczania, smarowania, zabezpieczania i schładzania poszczególnych elementów sprężarki. Dzięki takiej konserwacji możliwa jest praca urządzenia w trybie ciągłym – codziennie przez 24 godziny na dobę przez wiele lat. Żeby wszystkie powyższe procesy przebiegały prawidłowo, niezbędna jest systematyczna wymiana oleju i części eksploatacyjnych.
Kompresor olejowy produkuje mieszankę sprężonego powietrza i oleju, które muszą zostać rozdzielone za pomocą separatorów oleju oraz siły odśrodkowej. Otrzymujemy wówczas czyste sprężone powietrze do dalszego wykorzystania, a olej może być wykorzystany ponownie po schłodzeniu i przefiltrowaniu.
Kompresor bezolejowy
W niektórych branżach ryzyko przedostania się nawet najmniejszych cząstek oleju do sprężonego powietrza jest niedopuszczalne. Zalicza się do nich m.in. przemysł spożywczy, papierniczy, elektroniczny czy farmaceutyczny, a także stomatologię i medycynę. W ich przypadku stosuje się kompresory bezolejowe. W komorze sprężającej nie ma oleju, a do chłodzenia zamiast niego stosuje się wodę lub powietrze w chłodnicach międzystopniowych.
Atrybutem sprężarek bezolejowych jest najwyższa klasa czystości sprężonego powietrza oraz brak kosztów związanych z jego uzdatnianiem.
Kompresor czy sprężarka – co wybrać?
Sprężarka tak naprawdę przyda się w każdym garażu – do pompowania kół pojazdów, malowania płotu, mebli czy poprawek lakierniczych na karoserii, a także czyszczenia sprzętów, mebli i narzędzi. Jeśli jednak potrzebujemy sprężarki, w której spręż (różnica między ciśnieniem na wejściu i na wyjściu) przyjmuje wartość powyżej 2, powinniśmy wybrać kompresor.
Odpowiadając na pytanie, co będzie lepsze dla naszego biznesu lub warsztatu – kompresor czy sprężarka, nie można pominąć parametrów, którymi charakteryzują się te urządzenia. Warunkiem opłacalnej inwestycji jest dopasowanie kupowanej sprężarki do wykonywanych prac i zasilanych urządzeń. Przy zakupie kompresora należy więc zwrócić uwagę przede wszystkim na jego:
- pojemność zbiornika buforowego (określaną w litrach),
- maksymalne ciśnienie robocze (określane w barach),
- wydajność (określaną w litrach na minutę),
- poziom hałasu (określany w decybelach).
Wybierając kompresor, będziemy też musieli zdecydować pomiędzy sprężarką olejową a bezolejową.
FAQ:
Co ma więcej zastosowań – kompresor czy sprężarka?
Sprężarki dzielą się na kompresory, dmuchawy i wentylatory, więc stanowią większą grupę urządzeń i mają więcej zastosowań niż same kompresory.
Jakie są rodzaje kompresorów?
Wyróżniamy kompresor olejowy oraz kompresor bezolejowy. Wtrysk oleju odpowiada za odpowiednie smarowanie części sprężarki, natomiast jego brak za otrzymywanie najwyższej klasy czystości sprężonego powietrza.
Co będzie lepsze do warsztatu – kompresor czy sprężarka?
Do wielu z domowych zastosowań sprężonego powietrza można użyć sprężarki – np. pompowania kół, basenów czy materacy, a także malowania ciśnieniowego czy czyszczenia urządzeń. Jeżeli jednak chcemy zasilić narzędzie pneumatyczne, np. klucz, pistolet czy szlifierkę, będziemy potrzebować kompresora.